donderdag 22 juli 2010

Schoolvakanties en onderwijsmensen

Als je ze op een feestje tegenkomt, mensen die werkzaam zijn in het onderwijs, bedoel ik, dan hebben ze het binnen vijf minuten over de vakantie. Over de vakantie die net achter de rug is. Of over de vakantie die binnenkort begint. Maar als ze met elkaar praten, hebben ze het over hun werk. Vooral de vrouwen. Gotallejezus wat hebben ze het druk.

Ze maken moeiteloos werkweken van zestig uur. Het begint ’s morgens om 8.00 uur, want ze moeten eerst nog wat klaarzetten en de eerste kinderen zijn dan al bij de voorschoolse opvang en de anderen komen ook al gauw en die kunnen niet zonder toezicht. Dan begint de klas. Dat is behoorlijk intensief, want de klassen zijn nog altijd groot, althans qua leerlingenaantal. Er zit tegenwoordig wel vaak een klassenouder of een of -assistente bij, maar daar is het lokaal qua formaat niet op berekend. Het is benauwd. Zwaar werk ook. Intensief en soms zelfs vuil als er poepbroeken moeten worden verschoond of kots opgeruimd. Tussen de middag hebben ze net tijd om een boterhammetje op te eten. De rust is kort. Want voor de kinderen allemaal naar de tussenschoolse opvang in hetzelfde gebouw zijn, zijn de eerste al weer bijna terug, want de tussenschoolse opvang dekt maar een deel van de zogenaamde middagpauze anders wordt het te duur en die leerkrachten zijn er toch. En als de kinderen om een uurtje of half vier naar huis zijn of naar de naschoolse opvang, begint het pas goed. Vergaderen, voorbereiden, klas opruimen …

Daarbij doet het onderwijs op een ongelofelijke manier aan werkverschaffing. Voor de leerkrachten, bedoel ik. Niet voor laagopgeleiden die niet aan een baan kunnen komen, want Melkert-banen en dat soort gesubsidieerde linkse hobby’s moeten we in Nederland niet meer hebben sinds we en masse rechts zijn geworden. In het basisonderwijs is het heel normaal dat werknemers, die aangenomen zijn wegens hun Hbo-opleiding op de Pedagogische Academie, ingezet worden als schoonmaker, tiepmiep, boodschappenjongen of manussie van alles. Voor 17.00 uur gaan ze nooit naar huis. En daar kruipen ze avond aan avond nog een uurtje of drie achter de computer om lessen voor te bereiden, rapportages te schrijven of handelingsplannen, pestprotocollen en evaluatieformulieren in te vullen. Zelfs de website van de school worden ze geacht zelf up to date te houden. Behalve natuurlijk op de avonden dat ze terug naar school moeten. Voor een vergadering, een bijscholingscursus, de medezeggenschapsraad of god mag weten wat allemaal. Toch altijd wel een paar keer in de week. Zelfs op de woensdagmiddagen, als de kinderen vrij zijn, en in de weekends maken ze volle werkdagen.

Misschien vraagt u zich af waar de humor blijft waar dit blog zich op voorstaat. Nou, de leerkrachten kunnen er niet om lachen. Dat heb ik wel gehoord op die feestjes. Maar hun werk zou met gemak een heel stuk efficiënter kunnen, dunkt me. De automatisering op scholen is zo beneden alle peil dat zelfs de leerkrachten die een pc gebruiken – en dat zijn ze bij lange na niet allemaal – uren bezig zijn teksten van het ene document in het andere te plakken. Ze bespreken ook veel te veel onderling. Alsof het hun lust en hun leven is en alsof iedere wissewasje een principekwestie is waar consensus over moet ontstaan of ten minste met veel moeite een compromis over moet worden gesloten. Of er al dan niet namen op de stoeltjes moeten liggen als de kinderen binnenkomen voor het kringgesprek waar de dag mee begint. Hoe een verjaardag moet worden gevierd. Wie volgend jaar bij wie in de klas komt. Of twee klassen tegelijkertijd buiten mogen spelen en wat dan als het regent. Allemaal kwesties van leven of dood, lijkt het wel. Zo voelen ze het ook. Want ze hebben hart voor hun werk.

Voor het management en voor de besturen is er werk aan de winkel: stroomlijnen die boel! En gezamenlijk een fatsoenlijk ICT-bedrijf inschakelen, want praktisch alle scholen kampen met dezelfde automatiseringsvraag dus die kan snel en goedkoop worden opgelost. En als ze hun 40 weken x 60 uur = 2400 uur nou eens over het jaar zouden verspreiden, hadden ze helemaal niet te klagen. 48 weken x 50 uur is ook 2400 heb ik vroeger op de lagere school geleerd. En ze krijgen allemaal toch zeker dik onderbetaald voor een 36-urige werkweek, waar ze dan ook nog ATV op krijgen. Dus waar klagen ze over.

Gelukkig is het nu weer vakantie. Dan hebben ze straks in september weer iets te vertellen op feestjes. En kunnen ze toeleven naar de herfstvakantie.

Geen opmerkingen: